آناتومی دندان
بطور عادی، هر انسان ۳۲ دندان دائمیدارد که ۱۶ عدد آنها بر روی فک بالا و ۱۶ عدد بر روی فک پایین قرار دارند. به هر حال، گاهی اوقات به خاطر شرایط ژنتیک، نقص مادرزادی یا مشکلات مربوط به رویش دندانها، ممکن است تعداد دندانهای موجود در دهان فرد بیشتر یا کمتر از این مقدار باشند. انواع دندانهای قرار گرفته بر روی فکهای بالا و پایین در دهان را میتوان بر اساس موقعیت و عملکرد به چهار گروه اصلی تفکیک کرد.
بخشهای مختلف آناتومی دندان
ریشه دندان: بخشی از دندان است که در استخوان فک قرار دارد. انواع خاص دندانها دارای ۱، ۲، یا ۳ ریشه هستند. ریشههای دندان میتوانند از یکدیگر جدا بوده یا به هم جوش خورده باشند.
تاج دندان: بخشی از یک دندان است که بالای خط لثه قرار گرفته و هنگام مشاهده داخل دهان دیده میشود. علاوه بر این تاج بخشی از دندان است که با مینا پوشیده شده است.
گردن دندان: بخشی از دندان است که ریشه و تاج دندان ها به هم میرسند. این بخش در ناحیه خط لثه قرار دارد.
مینای دندان: بافت سفید و کلسیته دندان است که تاج دندان را میپوشاند. این بخش از دندان سختترین بافت موجود در بدن انسان است. سطح مواد معدنی موجود در مینای دندان بیشتر از تمام بخشهای دیگر بدن میباشد.
عاج دندان: یک بافت کلسیته است که سختتر از استخوان بوده ولی سطح مواد معدنی آن کمتر از مینای دندان است. بخش عمده ساختار داخلی سخت دندان از عاج تشکیل شده است.
سمنتوم: یک لایه نازک از بافت کلسیته است که سطح ریشه دندان را میپوشاند. فیبرهای رباط پیرامونی دندان در این لایه قرار دارند.
پالپ دندان: بافت نرم دندان است که در ساقه میان هر دندان قرار دارد. این ناحیه از رگهای خونی، فیبرهای عصبی و بافت پیوندی تشکیل شده است. در اکثر مواقع به این ناحیه به صورت ساده ریشه عصب گفته میشود.
حفره استخوانی: این ناحیه از استخوان فک ریشه دندان را احاطه کرده و دندان را در محل نگه میدارد. این بخش از فک ناحیهای است که حفرههای دندان در آن قرار دارد.
لثه: بافت پوستی در برگیرنده دندانها است که سطح استخوان فک را نیز میپوشاند. در اصطلاح تخصصی به بافت لثه ژینژیوا (gingiva) گفته میشود.
رباط پریودنتال: این بافت فضای بین ریشه یک دندان و استخوان اطراف آن را میپوشاند. این رباط دندان را محکم در حفره آن نگه میدارد.
ساقه پالپ: فضای توخالی قرار گرفته در مرکز عاج یک دندان است که با بافت پالپ دندان پر شده است.
هر کدام از ۳۲ دندان چه نام دارند؟
دندان دائمی از ۳۲ دندان تشکیل شده اند. این دندان از چهار دندان ثنایا، دو دندان نیش (یا کاسپید)، چهار دندان پرمولر (یا دو لخت)، چهار دندان آسیاب و دو دندان عقل (که به آن دندان آسیاب سوم نیز میگویند) در هر فک ساخته شده است.